Αλυζία

Αρχαία πόλη της Ακαρνανίας, που σύμφωνα με την παράδοση έχτισε ο Αλυζεύς. Η πόλη αυτή (που αναφέρεται επίσης ως Αλύζεια) βρισκόταν στη δυτική ακτή της Ακαρνανίας, περίπου τρία χιλιόμετρα από τη θάλασσα, κοντά στο σημερινό χωριό Καντήλα και απέναντι από το νησί Κάλαμος. Η ακμή της τοποθετείται ανάμεσα στον 4ο και τον 3ο αι. π.Χ. · και αργότερα όμως, κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, εξακολουθούσε να θεωρείται αξιόλογη. Από την τελευταία αυτή περίοδο σώζονται ίχνη υδραγωγείου, ενώ υπάρχουν ακόμα ερείπια από παλιά τείχη και από φρούριο πολυγωνικού συστήματος το οποίο σήμερα ονομάζεται Καστρί. Η Α. βρισκόταν σε σημαντική θέση και είχε εμπορικές σχέσεις με τη Σικελία και με διάφορες πόλεις της Ιταλίας. Αυτό φαίνεται και από τους ασημένιους στατήρες του 3ου και του 2ου αι. π.Χ. και από τα νομίσματά της, που βρέθηκαν σε ιταλικές πόλεις της εποχής. Οι τέχνες και τα γράμματα αναπτύχθηκαν σε σημαντικό βαθμό. Στην Α. βρισκόταν ένα από τα σπουδαιότερα έργα του Λύσιππου, εμπνευσμένο από τους άθλους του Ηρακλή, που μεταφέρθηκε αργότερα στη Ρώμη. Ο Ηρακλής ήταν ο προστάτης θεός της πόλης, στην οποία βρέθηκαν και άλλα αγάλματά του. Σημαντικά ευρήματα είναι επίσης τα αγάλματα του Ασκληπιού και της Υγείας, του Άρη και της Παλλάδας. Τα ερείπια επιτάφιου μνημείου της A. που ήρθαν στο φως είναι πιθανότατα του τύπου του Μαυσωλείου της Αλικαρνασσού.